امام حسین علیه السلام صبح روز عاشوراء که مصادف با جمعه بود،بعد از نماز صبح ، پس از سخنان کوتاهى به یارانش ، ایشان را براى نبرد در میدان ،آرایش نظامى داد، عمر بن سعد نیز با لشکر سى هزار نفرى به میدان آمد.

حضرت باز هم برای مردم سخنرانی کرد بلکه کسی از آنها هدایت شود، از مقام خود گفت و از نسبش با ختم رسل، از نامه های آنها ، از زشتی بنی امیه و ... اما گوش نسپردند حضرت فرمود:

اى مردم ! هلاک و اندوه بر شما باد؛ ما را براى فریادرسى خودتان خواندید و ما شتابان آمدیم شما شمشیرى را که براى ما بر عهده شما بود، علیه ما به کار گرفتید... واى بر شما! چرا آنگاه که شمشیرها در نیام و دل ها آرام بود، ما را رها نکردید... به خدا قسم ، این نیرنگى است که از دیر زمان در شماست .

هان ؛ این زنازاده فرزند مرا بر سر دو راهى ، شمشیر و مبارزه و ذلت و خوارى قرار داده است و هیهات که ما تن به ذلت دهیم ؛ خدا و رسولش و مردم با ایمان و دامان پاک و پاکیزه (که ما را پرورانده است .) و مردم غیرتمند و به دور از ذلت ، هرگز به ما اجازه نمى دهند که فرمانبرى فرومایگان را بر کشته شدن شرافتمندانه برگزینیم ...

عمر بن سعد تیرى بیافکند و گفت :نزد امیر گواه باشید که اولین تیر را من به سوى آنان رها کردم .

و به دنبال این تیر از ناحیه دشمن چون بارش باران بر یاران عشق فرود مى آمد.در اینحال حضرت به اصحابش فرمود:

رحمت خداى شما را در بر گیرد؛ آماده مرگ شوید که چاره اى جز آن نیست ؛ این تیرها فرستاده این مردم به سوى شماست .

حضرت بار دیگر به امید نجات یافتن آن نابکاران از شقاوت فریاد برآورد: آیا فریادرسى هستکه از براى رضاى پروردگار به فریاد ما برسد؟ آیا کسى هست که از حرم رسول خدا صلّىاللّه علیه و آله ، شرّ دشمنان را دفع نماید؟

در این هنگام حُرّ بن یزیدریاحى رو به سوى عمرسعد پلید آورد و فرمود: آیا با این مظلوم جنگ خواهى کرد؟عمرسعد گفت : به خدا قسم ، جنگى خواهم نمود که آسانترین مرحله اش این باشد که سرهااز بدنها به پرواز در آید و دستها از تن ها بیفتد. راوى گفته که حرّ بعد از شنیدناین سخن ، به گوشه اى رفت و از یاران خود کناره گرفت و در مکانى دور از آنهابایستاد و بدنش به لرزه در آمد. عاقبت تصمیم خود را گرفت مرکب به جانب امام راند و به دست ایشان توبه کرد . و سپس رو به جانب میدان نبرد نهاد و جزء اولین شهدای راه پسر فاطمه سلام الله علیهما گردید.

یکایک اصحاب امام شهید می شدند و بعد نوبت به بنی هاشم رسید.

بعد ازینش صحنه ها و پرده ها اشک است و خون    دل تماشا کن چه رنگین سینما دارد حسین

از آن یاران عشق و از خاندان او چه می توان نوشت از وهب، حر، زهیر، مسلم بن عوسجه، نافع بن هلال، حبیب بن مظاهر و ... از علی اکبر ، قاسم، عون، جعفر، ، عباس، علی اصغر ، عبدالله بن حسن مگر نوشتن آسان است...

هرکدام حماسه ای آفریدند، هرکدام را آفرین دیگر بر احسن الخالقین بلند می شد، هرکدام عشق را آبرویی دوباره بخشیدند، هرکدام به شکلی وفای خود ثابت کردند، هرکدام را حسین عاشقانه ای می سرود، هرکدام به نحوی دل از زمینیان و اسمانیان می ربودند، هرکدام ستاره ای شدند در آسمان تیره ظلم و خفقان، هرکدام جوری قلم را عاجز کردند از شرحشان ...

سپس حضرت تنها و بى یاور واردمیدان نبرد شد و پیوسته به دشمن مى تاخت بر میمنه و میسره حمله می نمود و مى فرمود:

مرگ برتر از پذیرش ننگ و ذلت و ذلت بهتر از آتش جهنم است .

من حسین بن على هستم ؛ قسم خوردم که سر ذلت فرود نیاورم .

از خانواده پدرم حمایت کرده و در راه آیین پیامبر کشته مى شوم .

بعضی روات گفته اند: به خدا قسم ندیدم مردی را که لشکرهای بسیار او را احاطه کرده باشند و یاران و فرزندان او را همه کشته باشند و اهل بیت او را محصور و مستاصل ساخته باشند، شجاع تر و قوی القلب تر از حسین بن علی علیه السلام. تمام این مصائب او را جمع بود به علاوه تشنگی و کثرت حرارت و زیادی جراحت . با این حال گرد اضطراب و اضطرار بر دامن وقار او ننشسته بود. و از شجاعت او نکاسته بود.

او بود که بر آن لشکر انبوه حمله می برد سپس آن امام بى یار در مرکز خونین قرار گرفت و فرمود:« لا حول و لا قوة الا بالله » امام علیه السلام همچنان با آنها جنگید تا آنکه لشکر شیطان حایل گردید در میان آن حضرت و حرم مطهر رسول پروردگار عالمیان و نزدیک به خیمه ها و سراپرده ها رسیدند، پس آن معدن غیرت الله ، فریاد بر گروه دین تباه ، زد که : ((ویحکم ...))؛ اى پیروان آل ابوسفیان ! اگر شما را دین نیست و از عذاب روز قیامت ترس ندارید، پس در دنیا خود از جمله آزاد مردان باشید. و رجوع به حسب هاى خود نمایید چنانکه گمان دارید اگر شما از عرب هستید.

شمر پلید فریاد زد که اى فرزند فاطمه زهرا علیه السّلام چه مى گویى ؟

امامعلیه السّلام فرمود: مى گویم من با شما جنگ دارم و شما با من جنگ دارید و زنان راگناهى نیست ، پس این سر کشان و جاهلان و یاغیان خود را نگذارید متعرض حرم من شوندمادامى که من در حال حیاتم

شمر گفت : این حاجت تو رواست اى پسر فاطمه ! پس آن جماعتبى دین همگى قصد امام مبین نمودند و آن فرزند اسدالله حمله برگروه اشقیا، نمود وآنان حمله به سوى آن مظلوم آوردند، تا آنکه هفتاد و دو زخم بر بدن شریفش واردگردید.امام علیه السّلام ساعتى بایستاد که استراحت نماید و از صدمه قتال ، ضعف بر جنابش مستولى شده بود پس در همان حال که آن حضرت ایستاده بود، سنگى از جانب دشمنان بر پیشانى مبارکش اصابت نمود و خون جارى گشت ، امام جامع خود را گرفت که خون را از پیشانى شریف پاک نماید تیرى سه شعبه به جانب حضرت آمد و آن تیر بر قلبش که مخزن علم الهى بود نشست !

حضرت فرمود: « بِسْمِ اللّه وَ بِاللَّهِ وَ عَلى مِلَّةِ رَسُولِ اللّهِ »سپس مبارک به سوى آسمان بلند نمود و گفت : خداوندا! تو مى دانى که این گروه مى کشند آن کسى را که نیست بر روى زمین فرزند دختر پیغمبرى به غیر او.

مگر می شود بعد ازین را هم نوشت ، مگر می شود از گودی قتله گاه گفت مگر دلی طاقت گفتنش را دارد مگر دلی طاقتی شنیدنش را می تواند؟ کدام قلم یاراست شرح حال حسین بنگارد؟ مگر توان شرح و مدح آن هفتاد و دو یار او بود که اینک بشود او را وصف کرد.

در لهوف آمده که از قول امام صادق علیه السلام روایت می نماید:

در اینحال فرشتگان درگاه الهى گریه سر دادند و گفتند: پروردگارا! این حسین ، برگزیده تو و فرزند دخت پیغمبرت تست .

حق متعال حضرت قائم آل محمد (عج ) را به ایشان نمایاند و فرمود:

به دست این ، انتقام خواهم گرفت.

و اما سخنان حضرت ابولفضل عباس در مکه در باره امام حسین علیه السلام